این روزها قهوه یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها است که انوع مختلفی دارد. در این مقاله قصد داریم قهوه عربیکا و تاریخچه آن را بررسی کنیم. تا انتها با ما همراه باشید.
عربیکا چیست؟
دانه قهوه‌ی عربیکا یکی از چهار نوع دانه‌ها است که از نظر ارتفاع کشت، ظاهر، طعم و مقدار کافیین با دیگر انواع، تفاوت دارد. دانه‌ی عربیکا نشأت گرفته از هسته‌ی گیلاس گیاه عربیکا تهیه می‌شود که نسبت به سلیقه مشتری‌ها یا برند‌ها، به روش و انواع مختلف شسته، پخت و در بعضی مواقع به صورت پیش‌فرض خورد می‌شود.
تاریخچه‌ی کشف عربیکا و تفاوت کلّی با دیگر دانه‌ها
گفته می‌شود این نوع دانه، حدود ۷۰۰ سال پس از میلاد، در منطقه‌ی اتیوپی کشف شده است و مصرف آن در یمن بسیار رواج داشت، به همین دلیل عربیکا نام‌گذاری شد. دانه‌های عربیکا از نظر ظاهری، حالت بیضی مانند دارد و خط میانی آن به شکل حرف S می‌باشد. در حالی که نزدیک‌ترین دانه به عربیکا، یعنی روبوستا ظاهری گرد دارد و خط میای آن صاف می‌باشد. یکی از قابل اشاره‌ترین خصوصیات عربیکا، نحوه‌ی تکثیر آن می‌باشد که از گردافشانی منفرد استفاده می‌کند، یعنی فقط ژن خود را تکثیر کرده و با رشد هر بوته جدید، کیفیت و قدرت خود را افزایش میدهد. جالب است بدانید که در میان انواع مختلف گیاه‌های قهوه، عربیکا دارای بیشترین مقدار کشت می‌باشد که به طور تقریبی از هر بوته‌ی بالغ، حداکثر ۸۰۰۰ دانه‌ی قهوه کشت می‌شود.
ارتفاع کشت و شکوفه‌دهی
گیاه عربیکا در مناطق گرمسیر رشد می‌کند که با داشتن بهترین آب و هوا، خاک و شیب مناسب شرایط را برای یک عربیکا مرغوب فراهم می‌کند. این گیاه در ارتفاع تقریبی۸۰۰-۲۲۰۰ متر بالاتر از سطح دریا و اغلب بر روی کوههای آتشفشانی رشد می‌کند. زمان شکوفه‌دهی گیاه عربیکا ۷الی۹ ماه می‌باشد و ارتفاع بوته بالغ به ۳۰سانتی‌متر و در بعضی مواقع به ۴۵ سانتی‌متر نیز میرسد.
مقدار کشت و مصرف
با اینکه بهترین دانه‌های عربیکا در اتیوپی کشت می‌شود و رقبایی مانند گواتمالا، کلمبیا و برزیل را شکست میدهد، بیشترین مقدار کشت و صادرات دانه‌های قهوه‌ی عربیکا در برزیل انجام می‌شود. از بزرگترین مصرف کنندگان قهوه‌ی عربیکا میتوان به آمریکای شمالی، فنلاند و آلمان اشاره کرد که در آخرین امار در سال ۲۰۲۱ توانستند ۴۷% مصرف کلی را بر عهده بگیرند.
پروسه کردن (Prossecing)
پروسه کردن به مراحل قبل از پخت یا (Roast) گفته می‌شود که شامل چندین متود متفاوت است که هر نوع دانه با ترکیب‌های متفاوتی از این متود‌ها، پروسه می‌شوند. مراحل پروسه‌ی دانه‌های قهوه‌ی عربیکا به ترتیب، چیدن، خیس کردن، جدا کردن هسته از گیلاس و ارسال دانه‌های خام و سبز فیلتر شده به محل پخت یا همان (Roastery) می‌باشند که اصطلاحا به آن <شستشوی خیس> گفته می‌شود.
طعم، آروما (عطر) و درصد کافیین
وقتی صحبت از طعم و آروما‌ی قهوه عربیکا می‌شود، تنها یک چیز به ذهن خطور می‌کند، شیرینی یا همان (Sweetness!) در مقایسه با دانه‌های روبوستا، لیبریکا و اکسلسا، قهوه‌ی عربیکا شیرینی بیشتری را برای مشتری به ارمغان می‌آورد به همین دلیل برای تنظیم طعم قهوه‌ی سرو شده، همیشه مقدار حداقل ۵۰% در ترکیب بستهبندی برند ها قرار می‌گیرد. قهوه‌ی عربیکا با داشتن بیشترین لیپید‌ها، طعمی شکلاتی و حتی در بعضی مواقع طعم‌های میوه‌ای را برای شما داخل فنجان می‌آورد و با داشتن آرومایی نرم و دل‌نشین، بادی (Body) متوسط، یکی از خوشمزه‌ترین و ملایم‌ترین تجربه‌های شما خواهد شد. البته، نا‌گفته نماند که تمام موارد بالا متغیراتی هستند که با تغییر نوع رست (Roast) نتایج کاملا متفاوتی برایمان فراهم می‌کنند که در مقالات آینده به آن‌ها پرداخته خواهد شد.
تیستینگ (Tasting)
مزه کردن یا Tasting به عملی گفته می‌شود که متخصصین قهوه از آن برای طعمگیری و تشخیص ترکیب مزه‌های قهوه استفاده می‌کنند. در نتایج نهایی عربیکا ترکیبی از مزه‌های ترش (Acidic)، شیرین (Sweet) و میوه‌ای (Fruity) که کاملا در مجاورت با دانه قوه‌های روبوستا قرار می‌گیرند، تشخیص داده شد. به همین علت، عربیکا از نظر طعم و نرمی مزه در رتبه‌ی اول قرار می‌گیرد.
درصد کافیین
در هر دانه‌ی عربیکا حدودا ۰.۸% الی ۱.۵% کافیین وجود دارد که در مقایسه با دانه‌های روبوستا از مقدار کافیین کمتری برخوردار است.
فواید پزشکی
دانه‌های عربیکا فواید پزشکی متعددی دارند و برای سلامتی انسان بسیار مفید می‌باشند. برخی مطالعات علمی هستند که تنایج باورنکردنی را نشان داده‌اند. طبق این نتایج مصرف عربیکا از پیشروی دیابت جلوگیری می‌کند و همچنین از بروز بیماری‌هایی مانند زوال عقل و آلزایمر جلوگیری می‌کند. از دگر فواید عربیکا، میتوان به سرشار بودن آنتی‌اکسیدان‌ها و فیتونوترینت‌ها اشاره کرد که اثرات ضد التهابی دارند.
عربیکا، دوست‌داشتنی‌ترین دانه
طبق آخرین آمار گرفته شده در سال ۲۰۲۱ تولید و مصرف جهانی قهوه به ۱۷۰.۳ میلیون کیسه‌ی ۶۰ کیلویی رسید که ۷۰% آن محبوب‌ترین دانه، یعنی عربیکا می‌باشد!
